Kisah Palui Dipukahi

Kapupusangan mancari gawian ahirnya Palui umpat bagawi di urang baharaguan hayam. Tugasnya mulai maharagu anak hayam, mangganalakan lalu imbah ganal mambawa ka pasar.

“Lui, ujar habar ikam wayahini sudah nyaman bagawi di patarnakan hayam” ujar Garbus manakuni Palui.

“Bujur Bus ai, tapi ngalih banar maharagunya karna ada aturan-aturan nang harus dituruti” ujar Palui.

“Maharagu hayam itu nyaman banar Lui ai, baisukan dikaluarakan matan kandang, dihamburi makanan lalu imbah itu inya bacari saurang. Kamariannya dicari’i lalu dibukaakan lawang lalu inya guringan” ujar Garbus.

“Baharaguan hayam nang ikam kisahakan itu adalah cara kita maharagu hayam kampung, tapi hayam nang kuharagaru ini hayam moderen” ujar Palui.

“Kanapa maka dipadahakan moderen Lui ?” ujar Garbus.

“Maharagu hayam moderen ini labih ngalih dari maharagu anak ikam nang hanyar diranakakan. Hayamnya kada puluhan atawa ratusan tapi sampai ampat sampai lima ribu ikung. Maharagunya kada balapas di tanah tapi di dalam kandang haja, dibari banyu nginum, dibari makanan wan dilampui serta diukur panas udaranya dan siang malam harus ditunggui” ujar Palui.

“Wah, kalu kaya itu saban hari ikam makan hayam dan mauntal hintalunya” ujar Tulamak umpat bapander.

“Nah, itulah masalahnya. Walaupun saban hari maharagu hayam tapi makanku kada lain iwak karing wan iwak peda kaya di banua jua” ujar Palui.

“Kanapa maka kaya itu Lui ?” ujar Tulamak.

“Parusahaan hayam ini baadministrasi bujur-bujur, mati atawa garing atawa hilang saikung haja dicatat” ujar Palui.

“Jadi kalu kaya itu ikam kada kanyang makan hayam tapi kanyang mancium bau tahi hayam” ujar Garbus tatawa.

“Bujur ujar ikam itu Bus ai. Karna aku kahandakan mamakan hayam maka wayah umpat ma-antar ka langganan dipasar, aku duduk di balakang mutur pikap batatai kurungan hayam. Wayah supir wan wakil bos kada malihat maka kupukahi babarapa ikung gulu hayam itu, lalu inya lintuk lalu kupadahakan hayamnya uyuhan. Karna takutan hayamnya mati dijalanan maka aku disuruhnya manyumbalih. Nah, hayam sumbalihan itulah nang kami sanga dan kami opor lalu dimakani wan kakawalan” ujar Palui.

“Kalu kaya itu ikam mambunguli parusahaan” ujar Garbus.

“Kukira aku kada badosa karna nang mamakani tamasuk jua bos wan staf-stafnya. Bahkan bos wan wakilnya itu baucap biar hayam uyuh tapi rasanya sigar haja. Lalu kujawab : belum…….. taaahu dia” ujar Palui mangalakak.