Kisah Palui Bagunting

“SAURANG ni, jar Garbus, Amun kada baruku liur masam, awan kapala asa pacah !”.

“Umay, Bus… Baarti ikam tu baruku sudah candu banar ! “ bahas Tulamak. “Tapi kalu sual liur masam lantaran kada baruku, aku asa maklum haja, Bus-ai. Cuma mun ujar ikam ‘kapala asa pacah’, nitu nang aku kada paham (?).”

“Bujuran-nah …! Amun kada baruku aku asa kada kawa bapikir, kapalaku sakit bilang asa pacah !” jar Garbus mangaras.

“Suah pacahkah kapala ikam, Bus?” anyak Tulamak.

“Alhamdulillah .. kada suah pang kapalaku pacah, Cuma paribasanya bilang asa pacah,“ jar Garbus pulang.

“Sualnya.. sacara bahasa , Bus-ai…, Mun ikam bapadah ‘kapala asa pacah’, baarti ikam parnah mangalami kapala pacah. Artinya ikam bujur-bujur tahu kaya apa rasanya mun kapala pacah. Sabab kalu ada urang manyambat misalnya, ‘Nyaman banar es-nya asa durian’, itu baarti urang nitu sudah parnah makan durian,“ ujar Palui mandukung pandapat Tulamak.

“Jaka duit ruku tu ikam tabung, Bus-ai, barapa kumpulannya sabulan ?! Satahun..?!!”, jar Tuhalus mamadahi.

Tapi dasar Garbus mimang sudah candu banar baruku, biar dipadahi macam apa ulih buhannya, inya tatap haja urusan paling sadikit dua bungkus sahari.

“I-ih.. napa nang ujar buhan ikam tu bujur haja sudah, kadada nang tasalah,“ ujar Garbus sambil malipusakan kukus ruku. “Cuma aku kaingatan kisah urang nang ampih baruku, lalu duit jatah ruku nitu dikumpulakannya. Lawas-kalawasan kawa inya nukar rumah. I-ii, sakalinya rumahnya kamandahan ! Rupanya duit tabungannya nitu mimang harus habis dibakar nangkaya ruku !” ujar Garbus bakilah sambil pina maulu-ulu.

“Ayuha, Bus-ai.., Amun parinsip ikam sudah nangkaya itu, maka risikunya ditanggung sandiri ulih panumpang,” ujar Tulamak putus asa.

Malamnya Garbus bapadah awan nang bini handak kaluar rumah satumat manukar ruku. “Jangan lawas, Abahnya-ai. Sakarang ini listrik pina tarancak pajah,” pasan bini Garbus ka nang laki.

Waktu Garbus bajalan handak mandatangi kius urang bajual ruku, inya maliwati kius ‘putung rambut’ atawa tukang gunting Pak Asnadin, langganannya. Malihat Pak Asnadin sadang santai kadada pasien, Garbus singgah handak bagunting. Damhati Garbus, daripada isuk-isuk biasanya urang rami baantri.

“Putungan nangkaya biasa-kah, Pak Garbus?” takun Pak Asnadin.

“Hari pina magin bapanas musim kamarau ini, rasanya aku handak bagundul haja, Pak Din-ai,“ sahut Garbus. “ Sisingutku sakalian jua dikarik barsih,” pasan Garbus pulang.

Tuntung digundul, sakarang tiba giliran manggundul atawa mangarik sisingut. Babaya salasai mangarik barsih sisingut sabalah kiwa, balum sampat manggawi nang sabalah kanan, tiba-tiba .. ’TUPP’ lampu pajah.

“Nah.. iya-am ! jar Pak Asnadin tacandak. Kaya apa ini..!”, Asnadin manggarutu.

“Lilin ada kalu, Pak Din ?” usul Garbus.

“Bah.. kada wani manggawi saya, Pak Garbus-sei.. Sualnya sudah pernah kajadian saya manggunting urang pakei penerangan lilin, waktu meles, kepala urang luka kena lading,” jar Pak Nadin baalasan.

“Terus… sekarang kaya apa ini ?” takun Garbus. Mun mahadang lampu banyala, kita kada tahu barapa lawas lagi. Busiah tangah malam hanyar banyalanya,” Garbus asa kasal banar.

“ Saya minta maaf banar, Pak Garbus-sei,“ jar Pak Nadin lirih. Tepaksa isuk pagi-ei pulang kita lanjutakan, Pa-ei”.

Malam itu Garbus bulik dangan kapala licin bagundul, samantara sisingut sabalah sudah bakarik, sabalahnya masih mamanting. Sasampai di rumah, tiras kadap lalu karna lampu masih pajah. Parlahan Garbus mangatuk lawang. Nang bini mahindau awan lampu imirginsi matan kaca jandila. Bagitu malihat tatarawan ada urang di tiras rumah …. Kapala mining, basisingut sabalahannya (palihat nang bini, urang di luar tu pina manguringis ha pulang), maka … ‘kurrr sumangat’! Bini Garbus takajut takalampipik bukan main Sidin kada pinandu bahwa nitu nang laki. Lalu maancap bukah ka dalam bakiyauan nang anak. Untung haja nang anak matanya tanyarak, inya pinandu awan baju abahnya. “Nitu Abah‘, Ma-ai,“ jarnya.

Napa ada malam itu bini Garbus kada habis-habis manumpalak nang laki.